Er zijn omstandigheden waarbij je kunt stellen dat er een hoge prijs betaald is voor beslissingen en keuzes die eerder in het leven zijn genomen. Dat besef kan behoorlijk confronterend en pijnlijk zijn. Vaak zijn er al diverse signalen geweest, maar had je nog niet echt de essentie van die signalen begrepen. En dan komt er een dag, dat er geen weg meer terug is. Het lichaam protesteert en geeft aan dat er een grens is gekomen. Ga je het proces dan aan en durf je werkelijk te kijken en te voelen wat er speelt? Kortom, wat ga je nu doen om de regie weer in eigen hand te nemen? Ik neem je graag mee naar een praktijksituatie.

Ze zat tegenover mij. Een vrouw van rond de vijftig. Ze was twee jaar geleden gescheiden. Ik voelde de zware energie die om haar heen hing, toen ze plaats nam in de stoel.
Ik keek haar aan en schonk een kopje thee voor haar in. ‘Hoe gaat het?’ vroeg ik belangstellend. Zonder mij aan te kijken, zei ze op een vlakke toon: ‘Ohhhh wel goed.’ Ik keek haar aan en zag hoe zij mijn blik probeerde te ontwijken. Ze schraapte eens diep haar keel en slaakte een diepe zucht.
‘Hoe gaat het werkelijk met je?’, vroeg ik opnieuw. Terwijl zij haar kopje thee pakte, keek zij me onderzoekend aan. Er viel even een stilte. ‘Ahhh, zei ze, ik weet het even niet meer Joke. Weet je, ik kom erachter dat ik gewoon een idioot ben geweest in het leven. Ik heb veel te veel gewerkt en nu beginnen mijn kinderen zo ongelooflijk te zeuren en te klagen dat ze te weinig contact en aandacht van mij hebben gehad.’
‘En hoe ervaar jij dit?’ vroeg ik. Ze haalde haar schouders op en zei: ‘Ach, ik heb altijd gedacht dat ik er goed aan deed. Ik heb altijd gezorgd dat er brood op de plank was en dat mijn kinderen konden studeren. Ik had gehoopt een stukje dankbaarheid te ontvangen, maar wat ik krijg is geen bedankje, maar gezeur en verwijten.’

Gevoelens benoemen en delen

‘Heb jij deze gevoelens wel eens gedeeld met je kinderen?’, vroeg ik haar.
‘Nee, zei ze. Ze willen niet naar me luisteren. Ze zijn boos.’
Even was het stil en toen vervolgde ze kribbig: ‘Maar ik kan wel komen opdraven als er verhuisd moet worden of klusjes gedaan moeten worden. En iedere maand houden ze hun hand op. Daar ben ik dan wel goed voor. En denk niet, dat het in hun hoofd op komt, om eens een keer dank je wel te zeggen.’
‘En hoe komt dat bij jou over?’ vroeg ik haar.  Ze schudde wat met haar hoofd en zei: ‘Ik ben zo moe Joke, zo vreselijk moe. Ik heb me werkelijk helemaal kapot gewerkt en ik kan nu echt niet meer op dezelfde voet verder.’
‘Ja, dat begrijp ik, zei ik meelevend.  Als ik je zo hoor, is er weinig tijd geweest voor jezelf en ging je jarenlang door als een trein die niet kon stoppen.  Heb je er wel eens over nagedacht waarom je dit deed? Nog even los van het feit dat je voor je gezin wilde zorgen?’, vroeg ik.
Het was stil. ‘Geen flauw idee’, zei ze.

Waar komt gedrag vandaan?

‘Hoe was dat vroeger bij jou thuis?’, vroeg ik.
Ze zette het theekopje weg en ging nu rechtop zitten. ‘Mijn vader en moeder hebben altijd hard gewerkt. Er was een duidelijk motto in ons gezin van: ‘Niet lullen maar poetsen’, lachte zij. Toen ik achttien was, overleed mijn moeder. Ik weet niet hoe het kwam, maar op de een of andere manier voelde ik dat ik mijn moeder moest vervangen. Ik voelde die verantwoordelijkheid zo sterk. Ik wilde mijn vader zo graag weer gelukkig zien!’
Haar gezicht zakte nu iets naar opzij en met verdrietige ogen keek ze mij aan. ‘Mijn vader heeft na de dood van mijn moeder, nooit meer liedjes gefloten en geloof me…mijn vader floot voorheen ALTIJD.  Het was zo gek om opeens die stilte te ervaren. Een deel van mij is toen werkelijk dood gegaan.’

De Magische Liefde van het kind

‘Jij hebt dit alles gedaan uit Liefde, vertelde ik haar en je hebt daarvoor een hoge prijs betaald. En ook jou kinderen betalen een hoge prijs als er geen verandering komt. Wellicht is het nu tijd om die sneltrein waar je al die jaren in hebt gezeten, eens wat minder hard te laten rijden en eens oprecht stil te staan waar je inmiddels staat in je leven.’ Zij glimlachte en knikte.

We spraken even verder over de periode, waarin ze plotseling haar moeder had verloren. Al gauw werd duidelijk dat er destijds weinig tijd was geweest om te rouwen. Het motto van ‘Niet lullen maar poetsen’, kende ze al zoveel jaren en had dit trouw doorgevoerd in haar dagelijks leven. Stilstaan en voelen wat er was, kwam niet in haar woordenboek voor.

Ander perspectief levert nieuwe inzichten op

‘Is het voor jou oké, als we nog even kijken naar hoe jou kinderen momenteel reageren’, vroeg ik. Ze knikte en ging meteen weer rechtop zitten.
‘Als ik het goed begrijp hebben de kinderen nu diverse klachten richting jou geuit’, herhaalde ik. ‘Kun je ook horen wat er eigenlijk achter hun klacht en gezeur zit?’
Zij keek me recht in de ogen en er viel een stilte. ‘Ik weet het werkelijk niet’, zei ze vluchtig.
‘En stel je nu eens voor, dat je in hun schoenen gaat staan en je verplaatst in hun situatie, wat zeggen ze dan eigenlijk op een diepe laag tegen je?’ Ze keek nu naar de grond en er viel wederom een stilte.
‘Ik denk dat ze me echt gemist hebben. Ik denk dat ze daar verdriet om hebben’, zei zij zachtjes.
‘Dat zou zomaar kunnen toch?’ Ze knikte.

De pijn en het verdriet achter het gedrag

‘Dus weet je, legde ik uit, soms gaan we dan als kind lopen klagen en zeuren, om maar niet de onderliggende pijn te hoeven voelen. Want ten diepste voelt een kind het gemis en zegt: ‘Mamma, waar was je, ik had je zó nodig!’
De vrouw tegenover mij knikte nu snel met haar hoofd en de tranen stonden in haar ogen. Een dikke traan rolde over haar wang. ‘Ja inderdaad, zo heb ik het nog nooit gezien. Ik was zo druk met mijn eigen stuk bezig destijds.’
‘Ja’, bevestigde ik. ‘In een dergelijke situatie zijn we meer aan het overleven dan aan het leven. Dus, als je dat stuk in je achterhoofd neemt en daarnaast jou eigen positieve bedoeling zet waarom je zo hard hebt gewerkt voor je gezin, zou het dan binnenkort mogelijk zijn om eens met de kinderen te praten van hart tot hart?’
‘Dat zou mooi zijn voor iedereen’, zei zij met een zucht.

Wanneer je verandert hoe je naar dingen kijkt, veranderen de dingen waar je naar kijkt

‘Wil je nog eens opnieuw kijken naar wat je in het begin van ons gesprek zei over jezelf?’ vroeg ik haar. ‘Bedoel je dat ik mezelf een idioot noemde?’ grapte ze. Ik knikte en vervolgde: ‘Ik vind het allereerst een topprestatie wat jij hebt neergezet in het leven. Je verloor heel jong je moeder en kon nauwelijks rouwen om dit grote verdriet door allerlei omstandigheden. Daarna moest je afscheid nemen van de vader van je kinderen en stond je er voor een groot deel helemaal alleen voor. Dat je nu moe bent, zie ik als een teken van gezondheid. Dus ik wil je eerder een dappere en sterke vrouw noemen, dan een idioot.’
Ze keek me aan en slaakte een diepe zucht. ‘Het wordt tijd dat ik wat liever voor mezelf ga worden en wat tijd voor mezelf reserveer, zei ze en dat ik mijzelf ga vergeven voor de dingen die ik wellicht anders had kunnen doen.’
Ik knikte. ‘Ja, dat zou fantastisch zijn!’

Vind je het fijn om na het lezen van dit blog te reageren, dan kun je een mail sturen naar: joke@jomare.nl. Ik lees heel graag je reactie.
Ben je geïnteresseerd in Life Coaching, Bedrijf coaching, Kinder coaching of Relatie Coaching? Kom dan eens vrijblijvend kennismaken, zodat je kunt onderzoeken of dit is wat je zoekt. Vul het contactformulier in op de website https://www.jomare.nl/contact , dan maken we snel een afspraak.

Boekentip: Jong verlies. Geschreven door Riet Fiddelaers-Jaspers

Ken je iemand die dit blog goed kan gebruiken, voel je dan vrij om het door te sturen.