Een nieuw jaar is begonnen en komen ook de vele goede voornemens weer ter sprake.  Afvallen, stoppen met roken, minder alcohol drinken, minder hard werken, minder stress, minder boosheid, angst en verdriet ervaren, zijn dingen die ik weer veel heb gehoord. Maar in hoeverre kun je als mens ‘bewust’ veranderen  en in hoeverre spelen de ‘onbewuste’ processen een rol? We zijn geneigd te denken dat ons bewustzijn aan de touwtjes trekt en de regie in handen heeft, maar is dat werkelijk zo, of is dat een illusie?

Hoe werkt ons bewustzijn?

Ons bewustzijn bestaat uit twee delen. Een ‘bewust’ deel en een ‘onbewust’ deel. We hebben vaak van onszelf het idee dat we erg bewust zijn van de dingen die we doen. Echter, dit is een misvatting. Een groot deel van ons gedrag wordt namelijk onbewust bepaald. Wetenschappers schatten dat maar zo’n 5 procent van ons gedrag bewust is, en zo’n 95 procent onbewust. Laat die getallen eens bewust tot je doordringen en je zult begrijpen hoeveel invloed het ‘onbewuste’ op het gedrag in jouw leven heeft.
Als ik je vraag om iets te vertellen over je laatste vakantie, zullen de herinneringen waarschijnlijk vlot boven komen en kun je mij wellicht heel uitgebreid en gedetailleerd vertellen wat je hebt gezien en hoe je dit alles hebt ervaren. Dit is echter anders, als ik je vraag om over een vakantie te vertellen toen je een kind was. Die herinneringen ligger dieper opgeslagen en dus moet je daar, als het ware, even naar grabbelen om die weer boven water te halen. Ze liggen in het onbewuste.

Zo liggen niet alleen dit soort herinneringen in het onbewuste opgeslagen, maar ook  al je opgedane ervaringen, emoties, beslissingen, overtuigingen, normen en waarden, trauma’s, je drijfveren, enzovoort.  Je hele levensgeschiedenis ligt als het ware in een soort ladekast opgeslagen in dat enorme onbewuste en aan de hand van die eerdere ervaringen houden we ons wereldmodel (onze waarheid) in stand door de besluiten die we over onszelf en de wereld hebben genomen.
Willen we structurele veranderingen doorvoeren, dan hebben we dus een kijkje te nemen in het onbewuste om te zien wat ons stuurt en of dat wel of niet functioneel is.

Het emmertje loopt over

Vorige week kwam er een cliënt bij mij voor een coaching sessie. Bij binnenkomst voelde ik dat er iets met haar aan de hand was. Toen ze ging zitten en ik een kopje thee voor haar had ingeschonken keek ik haar aan. Haar ogen stonden angstig en haar hele lichaam was gespannen.  Meteen vertelde ze dat ze de storm zo ontzettend naar vond en dat ze dat niet meer wilde voelen. Ik kon merken dat het niet zomaar een opmerking was en toen ik vroeg wat de storm zo naar maakte, kwamen direct de tranen.  Hier liep het emmertje duidelijk over. De emoties lieten zich niet meer tegenhouden en wilden eruit. Het lichaam begon te trillen en ze voelde zich misselijk. Dit zijn duidelijke trauma symptomen.

Ik liet haar rustig huilen en praatte zachtjes tegen haar en vroeg haar om contact met mij te blijven houden via mijn ogen. Hier is oprechte aandacht nodig.  Met behulp van een stuk traumawerk begeleidde ik haar in het proces wat zo diep in haar verborgen had gelegen, maar iedere keer weer bovenkwam als het buiten stormde.  De tranen, de misselijkheid en het trillen waren een middel van het lichaam om haar te bevrijden van de enorme spanning die opgeslagen lag in het onbewuste  vanuit haar kindertijd. Nadat de tranen voor een groot deel waren gehuild, kwam er een diepe zucht, en nog een en nog een. Het lichaam begon te stabiliseren en zo konden we samen, vanuit de volwassenheid, opnieuw kijken wat er werkelijk aan de hand was en wat er nodig was om hier vorm aan te geven in het hier en NU. Geloof me, er zat opeens een andere vrouw tegenover mij.

Vanuit contact naar verbinding

Iedereen heeft ervaringen vanuit het verleden die in het hier en nu aangeraakt  kunnen worden. Zo kan ik me nog goed herinneren hoe ik jaren geleden tijdens de traumaopleiding een proces deed , waarin een stuk angst van mij, uit een ver verleden werd aangeraakt. Ik kon niet meer echt aanwezig zijn en zakte iedere keer weer terug in een stuk verleden, waarin ik een jong meisje was. Ik baalde daar enorm van en voelde me vooral boos op mezelf, weet ik nog. Wat was ik druk bezig om deze gevoelens weg te stoppen, maar er was geen ontkomen meer aan.  

De trainster had het in de gaten en ging met mij aan de slag. Zij liet me op de grond liggen en zelf ging ze naast me zitten en hield mij zachtjes vast.  Vanuit zachtheid en liefde liet ze me naar dat deel gaan wat zo angstig was en keek me daarbij voortdurend aan, zodat ik vanuit veiligheid en vertrouwen werkelijk verbinding kon maken. Vervolgens herhaalde ze iedere keer een zin, die ik nooit meer zal vergeten. “Je hebt het overleefd”, zei ze iedere keer heel liefdevol tegen mij. Een zin die heel krachtig voor mij was, omdat deze zin de verbinding maakte tussen het verleden en het heden.  Na veel trillen, emmers vol tranen kwam ik langzaam weer terug in de bewoonde wereld en realiseerde ik me opeens vanuit het hier en nu: ”Ja, ik had het overleefd. “

Dankbaar

Nu ik dit schrijf voel ik weer zoveel dankbaarheid voor deze trainster die met mij dit proces aanging en ben ik ook zo dankbaar dat ik dit ‘weten’ kan overbrengen bij mijn cliënten.  Veel zaken kunnen we als mens alleen oplossen en verwerken, maar bij ernstige traumatische gebeurtenissen hebben we een ander lichaam nodig die het proces mede kan dragen en die ervoor zorgt dat we weer kunnen stabiliseren. Dit soort begeleidingswerk leer je niet vanuit de boekjes, je hebt naar mijn overtuiging zelf ervaringsdeskundige te zijn om dergelijke diepgang te kunnen bereiken. De opmerking: ”Je hebt het overleefd” heeft me altijd de moed en het vertrouwen gegeven om door hele moeilijke situaties en periodes te komen. Ik ‘weet’ namelijk op een diepe laag, dat ik er altijd weer uitkom.

Het grappige is, dat de zin af en toe gewoon weer terugkomt als een soort mantra. Een paar maanden nadat ik dit heftige proces had gedaan, maakte ik een tocht op zee om dolfijnen te bekijken. Ik werd kotsmisselijk op zee en ik had maar weinig echt kunnen genieten van de dolfijnen. Toen ik wiebelend en nog krijtwit van boord ging, zei de bemanning tegen mij : “Je hebt het overleefd.” Hoe kon deze man nou weten dat juist deze zin zo’n lading had voor mij? Nog altijd roept deze herinnering een glimlach op.

Bereid zijn om te groeien

Het onbewuste  laat ons iedere keer weer een stukje herstelwerk doen, zodat ‘oude pijn en ervaringen’ opgeschoond kunnen worden.  Dergelijke momenten vragen om oprechte aandacht en bij grote trauma’s is professionaliteit ondenkbaar. Teruggaan naar alle gebeurtenissen en die gaan herbeleven heeft geen zin, sterker nog, ik ben ervan overtuigd dat dit alleen maar averechts werkt en je zenuwstelsel onnodig van slag brengt.  Je transformeert je hart niet via het denken. Je komt tot transformatie van je hart door overgave, authenticiteit, vergeving, geloof, eerlijkheid, acceptatie, kwetsbaarheid, bereidwilligheid, waarden en vaardigheden die je je moet aanleren, steeds weer opnieuw.

Pijn als drijfveer om te veranderen

Groei en ontwikkeling gaan vaak niet zonder pijn. Wellicht kun je, net als ik, pijn eens anders gaan zien en benaderen. Wordt je er eens bewust van dat pijn een signaal is van het lichaam om weer jezelf te worden en je de kans geeft om jezelf te helen. Is dat geen bijzondere bewustwording?
De echte grote leermomenten van het leven haal je vaak juist uit moeilijke periodes. Misschien heb jij, net zoals ik, ervaringen opgedaan die op het moment zelf buitengewoon heftig waren, maar waar je achteraf zeker de meerwaarde van kunt zien en die je leven werkelijk veranderd hebben in positieve zin. Je hebt de moed op te brengen om de verbinding aan te gaan met dit soort emoties en gevoelens, wil je ze werkelijk kunnen loslaten.  Doe je dat niet, dan is de kans groot dat ze je blijven triggeren. Als je op een positieve manier naar pijn kijkt, dan kun je het gebruiken als een hele sterke drijfveer om te veranderen en te zorgen dat jij heerlijk jezelf kunt zijn.

Wil je naar aanleiding van dit blog reageren of wil je samen met mij onderzoeken welke onbewuste processen jou in het hier en nu sturen, stuur dan vooral eens een email naar joke@jomare.nl.

Boekentips:

Mijn stem gaat met je mee. Geschreven door Milton H. Erickson.
De Keuze. Geschreven door Edith Eger.
Het geschenk. Geschreven door Edith Eger.
Ki. Geschreven door Hans Peter Roel.
Gids voor spiritueel ontwaken. Geschreven door Mary Mueller Shutan.
Het avontuur van de ziel. Geschreven door Barbara Borecka & René Argonijt.
Omarm je ware zelf. Geschreven door Paul Ferrini.

Ken je iemand kennen die dit blog mogelijk ook interessant zal vinden, voel je dan vrij om het door te sturen!